Ləzgilər – Azərbaycanın
Qafqaz dilli etnosları arasında mühüm yer
tutur. Bu etnos Azərbaycanın müasir inzibati-ərazi
bölgüsünə görə, başlıca
olaraq, Qusar, Xaçmaz, Göyçay, Qəbələ,
Oğuz, İsmayıllı rayonları ərazilərində
yaşayırlar. Etnos özünü «lezgiyar»
adlandırır. Tarixi mənbələrə görə,
ləzgilərin əcdadları leq adlı qədim
alban tayfaları olmuş, onlar Qudyal və Samur
çayları hövzələrində məskunlaşmışlar
(müasir Dağıstanın ərazisində).
Təsadüfi deyil ki, orta əsrlərdə
«Leqi» etnonimi altında Dağıstandakı bütün
ləzgi dilli tayfalar başa düşülürdü.
Bu tayfalardan bizi lakz olmuşdur, onlar Azərbaycanın
tarixi vilayəti olan Maskutdan qərbdə, Samur
çayının yuxarı axarında yerləşən
Lakz adlı ərazidə məskunlaşmışlar.
Yerli əhali arasında «lakz» etnonimi Cənubi Dağıstanın
bir tayfası kimi başa düşülürdü
və ləzgiləri bildirən bir istilah idi. XIX-XX
əsrlərdə isə Dağıstanın bütün
əhalisi rus dilində «lezgin» və ya «lezginı»
kimi adlandırılırdı. Ləzgi dili Küre,
Axtı və Quba olmaqla üç dialektə malikdir.
Qəmərşah Cavadov. Azərbaycanın
azsaylı xalqları və milli azlıqları
(Tarix və müasirlik). Bakı "Elm" nəşriyyatı
- 2000, s.246-285.
С.И.Брук. Население мира. Этнодемографический
справочник. Москва. "Наука", 1986, с. 167.